Έτσι φαίνεται τελευταία. Όπως διαπίστωσαν και οι ειδικοί άλλωστε ράδιο αρβύλα, τα greeklish αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα και από τότε παντού σχεδόν «γίνεται προσπάθεια να γράφουμε στα ελληνικά» ή ακόμη πιο απλά «τα σχόλια σε greeklish θα αφαιρούνται». Αποδεικνύεται απλά ότι… μασάμε σε οποιοδήποτε καθεστώς τρομοκρατίας!
Ας συστηθούμε. Με λένε Σοφία Πυργιώτη και σπουδάζω γλωσσολογία. Μου αρέσει να δραστηριοποιούμαι και να εκφράζω την απλή μου άποψη για ζητήματα που με ενδιαφέρουν. Εδώ όμως δε διαπραγματεύεται ένα απλό ζήτημα που χρίζει απόψεων αλλά μια επιστημονική εξέλιξη που η υποκειμενική άποψη έχει μόνο εγκυκλοπαιδικό λόγω ύπαρξης. Σήμερα λοιπόν δε θα εκφράσω καμία προσωπική άποψη αλλά την οπτική της επιστήμης όπως έχει ήδη συζητηθεί στα αμφιθέατρά μας.
Γενική γλωσσολογία Ι: Το πλέον όψιμο χαρακτηριστικό της γλώσσας είναι η αλλαγή. Καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν είναι ούτε κακό ούτε καλό. Είναι κάτι που απλά… συμβαίνει και δε θα σταματήσει να συμβαίνει όσο μια γλώσσα μιλιέται. Σαν τη βροχή ένα πράγμα. Ένας λόγος που η γλώσσα αλλάζει είναι η αρχή της ήσσονος προσπάθειας. Αυτό σημαίνει ότι οι ομιλητές (και οι ομιλήτριες όπως μας δίδαξαν τα αμφιθέατρα!) προσπαθούν να κάνουν όσο το δυνατόν λιγότερη προσπάθεια όταν μιλούν, κάτι σαν… οικονομία! Εν ολίγοις, η γλώσσα προσαρμόζεται ώστε να γίνει όσο πιο λειτουργική γίνεται. Δύο τα κρατούμενα. Τρίτον, από επιστημονικής απόψεως , ο προφορικός λόγος (και αυτό περιλαμβάνει και τις ποικιλίες του ύφους του) προηγείται του γραπτού και αυτό επηρεάζει και τη γλωσσική αλλαγή η οποία πρώτα εισέρχεται στον προφορικό λόγο. ΣΥΝΕΠΩΣ, η γλώσσα δεν κινδυνεύει ποτέ από την αλλαγή, γενικότερα δεν υπάρχει κίνδυνος όσον αφορά τη γλώσσα όπως δεν υπάρχει κίνδυνος όσον αφορά τα μαθηματικά. Υπάρχουν απλά καινούργιες πρακτικές.
Προσωπικά αγαπημένο ρητό είναι η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια και, όπως φαίνεται τα τελευταία χρόνια, εμείς οι έλληνες μάλλον τα ξέρουμε όλα (η μητέρα μου πχ εκτός από το σταθερό της επάγγελμα είναι και γιατρός και ψυχολόγος!!). Να θυμίσω την περίπτωση της Τουρκίας; Η Τουρκία άλλαξε επί Κεμάλ το αλφάβητό της από αραβικό σε λατινικό, αυτό που θα λέγαμε turkglish! …Και επέζησε και αύξησε ραγδαίως τον αριθμό των εγγράμματων τουρκόφωνων. H ελληνική ιστορική ορθογραφία εξυπηρετεί όπως λέει και το όνομά της, ιστορικούς και κατά συνέπεια πολιτικούς σκοπούς. Φωνολογικά, απλά δυσκολεύει την «αποκωδικοποίηση» και μια ορθογραφία –αν όχι ένα ολόκληρο αλφάβητο- που αντικατοπτρίζει τους φθόγγους με ένα φώνημα και όχι με περισσότερα είναι σίγουρα πιο λειτουργικό για τους ομιλητές.
Οι λόγοι που δε θέλουμε να αλλάξουμε τη γλώσσα δεν είναι επιστημονικοί και είναι απλά φαύλο να τους ντύνουμε με το όνομα της επιστήμης για συμφέροντα. Ας μη γυρίσουμε πίσω στην εποχή όπου η καθαρεύουσα πάλευε με τη δημοτική για αυτή την… τιμημένη αίσθηση ανωτερότητας. Με τη γλώσσα δεν μπορούμε να είμαστε ρυθμιστικοί, μπορούμε απλά να την περιγράψουμε και οποιαδήποτε προσπάθεια για το αντίθετο θα είναι ακόμη ένα φράγμα που με κόπο θα χρειαστεί να σπάσει. Και σίγουρα, για τέτοια ζητήματα είναι άδικο να χειραγωγούν τη κοινή γνώμη οποιοιδήποτε για κάποιο λόγο φαίνονται «εγκεφαλικά ανώτεροι». Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του και αφήστε τις έρευνες και τα αποτελέσματα στους επιστήμονες.
Σοφία Πυργιώτη
spyrgioti@rouamat.com
