Αν και ο Mr. Editor διαφωνεί με τα μακροσκελή αφιερώματά μου, νομίζω ότι για
αυτή τη φορά θα κάνει μια εξαίρεση αφού κάπως χρειάζεται να κλείσει η ενότητα. Μάλιστα
στην αντίθεσή του αυτή στη συνήθεια να πλατειάζω το λόγο μου, έδωσε μιαν εναλλακτική
την οποία και μάλιστα θα ακολουθήσω στο μέλλον. Μέχρι τότε όμως πρέπει να κλείσει
το θέμα του πρωίμου αμερικανικού customizing και αυτό θα γίνει με την αρχή όλων.
Στη θεωρία των συνόλων ένα υπερσύνολο είναι αυτό το οποίο εσωκλείει όλα τα υπόλοιπα,
δηλαδή αυτό που τα κριτήρια επιλογής των στοιχείων του εμπεριέχουν όλα τα κριτήρια
επιλογής των υποσυνόλων του. Κρατείστε το αυτό και συνεχίστε να διαβάζετε…
It all starts with a “K”…
Κάποτε στα μέσα των 20’s οι δυο γιοι Ελλήνων μεταναστών, φέροντες
το όνομα Barris, μετακομίζουν
από το Σικάγο, όπου διέμεναν, στο Roseville της California, λόγω του αιφνίδιου θανάτου των γονιών τους. Τα δυο αγόρια ξεκινούν να εργάζονται
στο εστιατόριο των θείων τους (προς Θεού καθόλου στερεότυπο Έλληνες μετανάστες
στην Αμερική που έχουν εστιατόριο) και για αμοιβή των εργασιών τους, τους δωρίζεται
μια Buick του ’25 για ανακατασκευή
στα πλαίσια του παιχνιδιού. Τα αγόρια είχαν επιδείξει, ήδη από την πρώιμη παιδική
τους ηλικία, ζήλο για τις τέχνες ιδιαίτερα τη μουσική, τη ζωγραφική και το θέατρο,
ασχολιόντουσαν με τη κατασκευή μοντέλων και λοιπών καλλιτεχνημάτων από διάφορα υλικά
ενώ είχαν πολύ καλές επιδόσεις στο σχολείο. Με τον ερχομό της Buick, όμως, στο προσκήνιο τα πράγματα άλλαξαν άρδην,
αφού τα αγόρια απέκτησαν ένα real life παιχνίδι για να καλύψουν τις ανάγκες
για καλλιτεχνική έκφραση. Η επιτυχία της ανακατασκευής και του απαραιτήτου καλλωπίσματος
ήταν τέτοια που τα παιδιά κατάφεραν να την πουλήσουν και να πάρουν προς ανακατασκευή
ένα Ford Model A (ιδιαίτερα προσφιλές μοντέλο για customizing μέχρι και σήμερα). Από εκεί και πέρα
η πορεία των αγοριών ήταν μόνο ανοδική, αφού και εξαιτίας της υπερενεργητικότητος
της εφηβείας που τα χτύπησε λίγο μετά, άρχισαν να φτιάχνουν πραγματικά αυτοκινητιστικά
έργα τέχνης, φτιάχνοντας μάλιστα μια μόδα που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της
στην ιστορία. Τα αγόρια αυτά είναι τα αδέρφια George και Sam Barris, δύο από τις πιο αναγνωρίσιμες προσωπικότητες στο χώρο του customizing, είναι αυτοί που πρόσθεσαν αρχικά το “K” στο custom για να ξεχωρίζει σαν είδος τέχνης (ο George το έκανε για να ακριβολογούμε, όταν
δημιούργησε την πρώτη custom αυτοκινητιστική κοινότητα στο Los Angeles με όνομα “Kustom Car Club of Los Angeles”) και που η επιχείρηση τους έγινε φυτώριο για πολλούς καλλιτέχνες του είδους
και μη.
Down to business… Παρόλο που οι επεμβάσεις
σε ένα Kustom δεν περιορίζονται
στην εμφάνιση, το χαρακτηριστικό που κερδίζει, πραγματικά, την παράσταση σε ένα
τέτοιο όχημα είναι οι μετατροπές στον εσωτερικό και εξωτερικό διάκοσμο. Εδώ να σημειωθεί
ότι αφενός δεν μιλάμε για άπλα ένα όχημα αλλά για ένα προϊόν καλλιτεχνικής, τουλάχιστον…
διάθεσης και αφετέρου ότι επειδή ακριβώς έχει αυτό το χαρακτήρα είναι μια πολύ μεγάλη
ενότητα που ένας μουτζουρόγατος, σαν τον υπογράφων, επουδενί δεν μπορεί κρίνει ούτε και να αναλύσει
σε βάθος. Μαζεύοντας όμως μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα που διέπουν, σχεδόν
στο σύνολό τους, τα Kustoms θα τα αναφέρουμε παρακάτω. Για αρχή να αναφέρω ότι εξαιτίας της φύσης τους
(κάτι που προλογίζει με μεγάλη επιτυχία το όνομά τους) μιλάμε για κατασκευές
που μπορεί να ποικίλουν από απλές «μοντίφες» μέχρι ακραία κατασκευάσματα-έργα τέχνης
που ουδεμία σχέση έχουν με το αρχικό μοντέλο μέχρι και του σημείου να είναι πραγματικά
one-off ή προϊόντα, μην τα ξανάλεμε, ενός καλλιτεχνικού
νου. Το βασικό concept ενός Kustom είναι το αυτοκίνητο να διαφοροποιείται εντόνως από το μοντέλο στο οποίο
βασίζεται και να έχει ένα χαρακτηριστικό «αισθητικού αγγίγματος» από τον ιδιοκτήτη
του. Σε αυτό, συνεισφέρει και το γεγονός ότι η μόδα ξεκίνησε όταν μετά τον 2ο
Παγκόσμιο Πόλεμο, αφενός οι αμερικανοί βρέθηκαν με πολλά παραπανίσια χρήματα
και πολύ φθηνά προϊόντα (ορίστε οι ρίζες του κακού, άρα μην απορείτε με τις «πολεμοχαρείς» απόψεις μου…it’s a win-win situation για όλους) και αφετέρου, ήθελαν να
«ξεδώσουν» κάπως, όχι μόνο συλλέγοντας κλασσικά αυτοκίνητα που δεν μπορούσαν να
αποκτήσουν λόγω της κρίσης αλλά και επιπλέον μετατρέποντάς τα για να έρθουν πιο
πολύ στα γούστα τους. Τα υλικά κατασκευής ενός Kustom είναι αντίστοιχα της εποχής του και
των πρακτικών του τότε (η φάση είναι ότι και σήμερα ένα true Kustom πρέπει να ακολουθήσει την ίδια τακτική με τότε παρά την ύπαρξη σαφώς ανωτέρων
στην κατεργασία υλικών), χρησιμοποιώντας κατά κύριο λόγο λαμαρίνα για την κατασκευή του bodywork, νίκελ για τις απαστράπτουσες επιφάνειες,
δέρμα και βουρτσισμένα μέταλλα στο εσωτερικό και το προσωπικό αγαπημένο, ελαστικά
με λευκού χρώματος προφίλ και extra large μεταλλικά τάσια-κομψοτεχνήματα.
Αυτό το οποίο τραβάει τα βλέμματα πάντα είναι οι αλλαγές στο εντυπωσιακό εξωτερικό
που ποικίλουν από αλλαγή μεμονωμένων στοιχείων όπως τα φωτιστικά σώματα, οι προφυλακτήρες,
οι γρίλιες αερισμού των υποσυστημάτων του αυτοκίνητου, τα περιγράμματα των παραθύρων,
οι χειρολαβές κ.ο.κ. μέχρι και την επέμβαση στο αμάξωμα καθεαυτό είτε με την ολική
αναμόρφωσή του (κόψιμο, επιμήκυνση, αφαίρεση/χαμήλωμα οροφής κτλ.) είτε με την ανάπλαση
των εξωτερικών του επιφανειών για να τους δοθεί νέο σχήμα. Επίσης κοινό σε όλα
τα Kustoms ήταν
και η αφαίρεση όλων των διακριτικών του οχήματος και αντικατάστασής τους με άλλα
που τόνιζαν την προσωπικότητα αυτοκίνητου και ιδιοκτήτη αλλά και φυσικά το custom της υπόθεσης. Ένα τελευταίο χαρακτηριστικό
της εξωτερικής εμφάνισης των Kustoms είναι οι εντυπωσιακές βαφές και sticker themes που ενίσχυαν την άποψη περί καλλιτεχνίας αλλά και άλλαζαν άρδην κάθε αισθητική
αναβάθμιση στο όχημα προσθέτοντας χαρακτήρα και μοναδικότητα. Όσον αφορά το εσωτερικό
τους, αυτό ακλουθούσε το μοτίβο του εξωτερικού όπου αλλάζονταν όχι μόνο τα υλικά
κατασκευής για να ταιριάζουν με αυτά του bodywork αλλά και συχνά ακόμη και η διαρρύθμιση
του ταμπλό όπως και ολόκληρης της καμπίνας των επιβατών. Τέλος, να αναφέρω ότι παρόλο
που το customization έγινε μόδα όχι μόνο στους κύκλους του Hollywood και της τέχνης γενικότερα, αλλά
χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τα στούντιο παραγωγής (με πρώτο και καλύτερο τον
George Barris και το “Batmobile”) ευτυχώς κρατήθηκε μακριά από την όλο glitter σήψη του χώρου και έμεινε αυθεντικό
μέχρι και σήμερα, ακριβώς όπως ήταν και οι ρίζες του.
Προλόγου συνέχεια… Όπως γίνεται άμεσα αντιληπτό τα Kustoms αποτελούν το υπερσύνολο της γενιάς
του customizing (έχουν
και το όνομα πανάθεμά τα) αφού εσωκλείουν όλα τα χαρακτηριστικά των επιμέρους κατηγοριών
που περιγράψαμε στα προηγούμενα άρθρα αλλά και σε αυτά που θα περιγραφούν στο επόμενο
και τελευταίο μέρος της θεματικής ενότητας. Θα ξαναπώ για πολλοστή φορά ότι το customizing κάνει τα αυτοκίνητα το ultimate gadget (και σύντροφο αν με ρωτήσετε αλλά για να μην παρεξηγηθώ, άλλο οι γυναίκες,
άλλο οι συνήθειες που σε γεμίζουν και οι άντρες θα με καταλάβετε…) και ό,τι πιο
κοντινό σαν κατασκεύασμα στον άνθρωπο, με την άπειρη εξελιξιμότητά τους. Καλές
βόλτες, καλή εβδομάδα και για την επομένη θα ζητήσω scooter αφού τα σενάρια περί απείρου
κάλλους… χαζομάρας από τον ήλιο του σοσιαλισμού επιβεβαιώθηκε και εδραιώθηκε
μετά τη σύνοδο κορυφής.
Featherweight
